Բուրգը որպես երկրաչափական պատկեր, թե՞ ճարտարապետական կոթող

Ին՞չ է բուրգը հարցին պատասխանում ենք, որ բուրգը երկրաչափական մարմին է, որը սահմանափակված է բազմանկյուններով: Լուծում ենք անթիվ-անհամար խնդիրներ՝ գտնելով բուրգի մակերեսը, պարագիծը, հիմքի մակերեսը և այլն։ Բայց ի՞նչ բացատրություն է իրականում իր մեջ ներառում այս մարմինը, ո՞րն է նրա առեղծված։ Առեղծվա՞ծ, իսկ ի՞նչ առեղծված, ու այստեղ գալիս ու հանգում ենք մարդկության համար մինչ օրս չբացահայտված Եգիպտական բուրգերի առեղծվածին։ Երբ համացանցում փորձում էի հետաքրքիր տեղեկություններ ստանալ Եգիպտական բուրգերի մասին, գտա հետաքրքիր փաստեր նաև այլ բուրգերի մասին։ 
Հայտնի են բազում բուրգեր, որոնք կառուցվել են Հին աշխարհի տարբեր մշակույթների կողմից, որպես տաճարներ կամ հուշակոթողներ։Խոշոր բուրգերի շարքին են դասվում եգիպտական բուրգերը (ամենաբարձր բուրգերը) և Լատինական Ամերիկայի նախակոլումբոսյան ժամանակաշրջանի մշակույթների (ացտեկներ, մայաներ, Տենոչտիտլան) բուրգերը։ 1997 թվականին Անդերում հայտնաբերված Նորտե-Չիկոյի մշակույթին պատկանող բուրգերը ենթադրաբար եղել են հին եգիպտական բուրգերի ժամանակակիցները: Չափսերով ավելի փոքր և ավելի քիչ հայտնի բուրգեր պահպանվել են Նուբիայում (Մերոե) և Հռոմում (Ցեստիայի բուրգը)։

Նորվեգացի հետազոտող Թուր Հեյերդալը Թեներիֆ կղզում (Գուիմարի բուրգեր) և Մալդիվյան կղզիներում իր կողմից նկարագրված փոքր շինությունները անվանել է բուրգեր։
Վերջերս կառուցված բուրգերից հայտնի է Լուվրի բուրգը՝ Փարիզում, Խաղաղության բուրգը՝ Աստանայում և Սովի բուրգը՝ Ռուսաստանում։

Եգիպտական բուրգերի գաղտնիքը․․․

Ժամանակի ու տարածության սահմանը հատած աշխարհի յոթ հրաշալիքներից մեկի` եգիպտական բուրգերի խորհրդավոր գաղտնիքը գուցե եւ բացահայտվի:

Գիտնականներն անընդհատ փորձում են պարզել ու բացահայտել` ինչպես են հին եգիպտացիները կառուցել իրենց հսկայական բուրգերը. չէ՞ որ այն ժամանակների ճարտարապետությունն այդչափ մանրակրկիտ ու պրոֆեսիոնալ աշխատանքի հնարավորություն չէր տալիս:
Այնքան էլ հեշտ չէ հասկանալ, թե չունենալով տեխնիկական միջոցներ ու համապատասխան սարքավորումներ` ինչպես էր հնարավոր ստեղծել ճարտարապետական գլուխգործոց:
Ու եթե բուրգերը` որպես փաստացի ապացույցներ, մինչ օրս գոյություն չունենային, գուցե եւ դրանց մասին պատմությունները ֆանտաստիկ գրականության շարքը դասվեին:
Բայց փաստն աշխարհում ամենահամառ երեւույթն է:
Աշխարհի յոթ հրաշալիքներից մեկը շարունակում է մնալ գիտնականների ուսումնասիրությունների ամենախորհրդավոր առարկան:
Գիտնականներին առաջին հերթին հետաքրքրում է` ինչպես են եգիպտացիները որոշել, թե որտեղ տեղադրեն հսկայական քարե սալիկները, եւ ինչպես է գլխավոր ճարտարապետն այդչափ ճշգրիտ ու մշակված գծագրեր կազմել ու փոխանցել շինարարներին:
Գիտության ու տեխնիկայի նորվեգական ինստիտուտի ճարտարապետ Օլե Բրինը (Ole Bryn) եգիպտական բուրգերի գաղտնիքի բացահայտման նոր ճանապարհներ է առաջարկել:
Պարզվում է` այդ գաղափարը նրա գլխում ծագել է Քեոփսի բուրգի ուսումնասիրությունների ընթացքում:
Այդ շինությունը, ինչպես հայտնի է, բաղկացած է 2.3 միլիոն քարե աղյուսներից, որոնք միասին կշռում են մոտ 7 միլիոն տոննա: Ավելի քան 3000 տարիների ընթացքում «ամենաբարձր» տիտղոսը պատկանում էր հենց այդ շինությանը (146.6 մ):
Բուրգի ամենամեծ առանձնահատկությունը դրա ուռուցիկ պատերն են:
Հաշվի առնելով այն իրողությունը, որ ճարտարապետական կառույցի «գծագրի» ամենակարեւոր հատվածը բուրգի գագաթն է, Օլե Բրինը փորձել է եգիպտական «չափորոշիչներով» վերականգնել գծագիրը` չդիմելով բարձրագույն մաթեմատիկական հաշվարկների:
Նորվեգացի գիտնականի հավաստմամբ` չափազանց բարդ կառույցի շինարարական գաղտնիքն իրականում ավելի քան պարզ է. եգիպտացիները պարզապես ստեղծել են շինության, այսպես կոչված, «կոտրող ցանց» (разбивочную сетку), ինչը, ի դեպ, այսօր լայնորեն կիրառվում է շինարարության մեջ:
Այդ «ցանցի» էությունը հետեւյալն է. ընտրվում է որոշակի կենտրոն, դրանից դուրս են գալիս որոշակի առանցքներ, ու բարդ, բայց համաչափ կառույցի շինարարության համար պահանջվում է պարզապես ճշգրտորեն պահպանել ու հետեւել աղյուսների միջեւ ընկած հեռավորությանը:
Բրինը ցույց է տալիս, որ եգիպտացիների բոլոր հաշվարկների հիմքում 7 թիվն է: Այս թվից օգտվելը բավականին հեշտ էր, քանի որ բուրգի գծագիրը պատկերելու եւ ճիշտ ծավալները պահելու համար բավական էր ափով չափել դաստակը:
Գիտնականը համոզված է, որ եգիպտացիները նախապես մշակում էին գծագրեր, որոնք էլ ցանկացած բուրգ, թեկուզ ոչ շատ արագ, բայց չափազանց ճշգրիտ կառուցելու հնարավորություն էին տալիս:
Ենթադրվում է, որ Քեոփսի բուրգի շինարարությունը սկսվել է մ.թ.ա. 2560 թ-ին, եւ կառուցվել է 20 տարվա ընթացքում: Դրա կառուցման համար պահանջվող քարերը բերել են Նեղոսի արեւելյան կողմից:
Բուրգը կառուցելու համար պահանջվել է 2.5 տոննա կշիռ ունեցող 2.3 միլիոն քարե աղյուսներ:
Բուրգին վերաբերող հետաքրքիր փաստեր շատ կան:
Նախապես 146 մ բարձրություն ունեցած գագաթի երկարությունը ներկայումս 137 մ է դարձել:
Հնագույն աղբյուրների համաձայն` Քեոփսի բուրգի ճարտարապետը եղել է նրա զարմիկ Քեմիունը, ով նաեւ «բոլոր շինարարությունների փարավոն» տիտղոսն էր կրում:
Որքան էլ համոզիչ ու ճշմարտացի են թվում գիտնականների ուսումնասիրությունները, ենթադրություններն ու հաշվարկները, միեւնույնն է, եգիպտական բուրգերը եւ մասնավորապես Քեոփսի բուրգը շարունակում են մնալ մարդկության համար ամենախորհրդավոր ու ամենաառեղծվածային գաղտնիքներից մեկը: