Եղիշե Չարենց․ «Ամբոխները խելագարված»

Հեռո՜ւ, մոտիկ ընկերներին,- աշխարհներին, արևներին,-

Հրանման հոգիներին։-

Բոլո՜ր նրանց, ում որ հոգին վառվում է վառ,-

Բոլո՜ր նրանց հոգիներին արևավառ,-

Կյանքի՜, մահի՜ այս ամեհի աղջամուղջում՝

Ողջակիզվող հոգիներին - ողջո՜ւյն, ողջո՜ւյն։-

Ինչպես իր ստեղծագործություններից շատ-շատերը, այնպես էլ այս խելագար պոեմը Չարենցը սկսում է նախերգանքով: Դիմում է հեռու, մոտիկ ընկերներին, արևներին, աշխարհներին, հրանման հոգիներին: Ընթերցելով այս պոեմը՝ ամբողջությամբ սկսում ես զգալ այն, ինչ իրոք ցանկացել է ասել բանաստեղծը, ուրեմն՝ իր ամենաֆանտաստիկ գործերից է:

Ամբողջ պոեմն իրենից պայքար է ներկայացնում՝ ըմբոստ ու խելագար ամբոխներն են մարտնչում, նրանք են կիզակետում: Չարենցը հստակ տարբերակում է երկու հակադիր բևեռ՝ ամբոխները և քաղաքը: Գերակշռում են շարժումն ու դինամիկան, իսկ քաղաքն անշարժ է, կարծես՝ սպասում է ինչ-որ բախման: Հեղինակը քաղաքը նմանեցրել է կրկեսի.

Կրկեսի պես մի վիթխարի, խայտաբղետ, խայտանկար -

Եզերքի մոտ ճանապարհի երևում էր քաղաքը քար...

Ամբոխները գրոհում են, պայքար են մղում կայարանի համար, բայց, ի վերջո, այդ խելագար պայքարն հանգուցալուծվում է արևի մայր մտնելով։ Անշեջ, վառվռուն արևի, որ ուղեկցում էր նրանց՝ խելագար ամբոխներին:

Աչքերն հառած հեռո՜ւ-հեռո՜ւն կարմիր վառվող արեգակին՝

Արևավառ հեռուներում նրանք կռվում էին կրկին.

Հոծ խմբերով հազարանուն, արեգակի հրով վառված՝

Դեպի Արև՜ն էին գնում ամբոխները խելագարված...